پیام جوان: استخوانها بافتهای زندهای هستند که به طور مداوم خود را بازسازی میکنند؛ فرآیندی که با افزایش سن کند شده و به تدریج منجر به کاهش توانایی بدن در ترمیم آسیبها و در نهایت پوکی استخوان میشود. در یک پیشرفت علمی مهم، دانشمندان اخیراً مکانیسم کلیدی را کشف کردهاند که میتواند راهی نوین برای تقویت استخوانها و درمان این بیماری رایج بگشاید. این کشف نه تنها درک ما را از سلامت استخوان متحول میکند، بلکه به وضوح نشان میدهد چرا ورزش مداوم ابزاری قدرتمند در برابر تحلیل استخوان است و چرا عدم فعالیت طولانیمدت به تضعیف اسکلت بدن میانجامد.
این یافته محوری حول گیرنده سلولی کمتر شناخته شدهای به نام GPR133 متمرکز است که توسط پژوهشگران دانشگاه لایپزیگ آلمان و دانشگاه شاندونگ چین شناسایی شده است. این گیرنده حیاتی، که نقش مهمی در تراکم استخوان ایفا میکند و با سلولهای استخوانساز (استئوبلاستها) همکاری نزدیکی دارد، در واقع به عنوان یک “سیگنال ورزشی” بیولوژیکی در اسکلت عمل میکند. هنگامی که ما حرکت میکنیم یا فشاری بر اسکلت وارد میکنیم، این فشار فیزیکی تغییرات الکتریکی و شیمیایی کوچکی در سلولهای استخوانی ایجاد میکند که توسط GPR133 دریافت شده و فرمان تقویت و بازسازی استخوانها را صادر میکند.
آزمایشهای انجامشده روی موشها اهمیت این گیرنده را تأیید کرده است؛ حذف ژن GPR133 منجر به استخوانهای ضعیف و علائم شبیه پوکی استخوان در آنها شد. در مقابل، فعالسازی این گیرنده، چه از طریق ماده شیمیایی AP503 و چه به صورت طبیعی با ورزش، فرآیند تولید و ترمیم استخوان را به طور چشمگیری تقویت کرد و توانست هم استحکام استخوان را افزایش دهد و هم شرایط مشابه پوکی استخوان را معکوس کند. این یافته، عملکرد دوگانه GPR133 را آشکار میسازد که هم به تحریکات مکانیکی (ورزش) و هم به تحریکات شیمیایی (دارو) واکنش نشان میدهد و دو مسیر درمانی امیدوارکننده را برای آینده باز میکند.
ین درک جدید از مکانیسمهای استخوانسازی، توضیح میدهد که چرا افراد فعال جسمی دارای استخوانهای قویتر و متراکمتری هستند و چرا دورههای طولانی بیتحرکی به سرعت منجر به تضعیف اسکلت میشود. اگرچه آزمایشها تاکنون عمدتاً روی حیوانات انجام شده، اما پژوهشگران امیدوارند که این کشف به بازسازی استخوانهای تخریبشده در انسان، به ویژه در زنان یائسه، منجر شود. تا زمان دسترسی به گزینههای درمانی جدید، توصیه میشود برای حفظ سلامت استخوانها، ورزشهای منظم تحمل وزن و مقاومتی، رژیم غذایی غنی از کلسیم و ویتامین D، تمرینات تعادلی و ایجاد محیطی امن در خانه را جدی بگیریم.
