پیام جوان: پژوهشهای اخیر نشان میدهد که سن شروع استفاده از تلفن همراه میتواند نقش کلیدی در سلامت جسمی و روانی کودکان ایفا کند و آسیبهای خاصی در میان کاربران خردسال شیوع بیشتری دارد. بر اساس مطالعهای که در مجله “Pediatrics” منتشر شده و دادههای بیش از دههزار کودک را تحلیل کرده است، کودکانی که پیش از دوازده سالگی تلفن همراه دریافت میکنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به افسردگی، چاقی و اختلالات خواب قرار دارند. این یافتهها، اگرچه رابطه علت و معلولی مستقیم را اثبات نمیکنند، اما بر اهمیت این موضوع تأکید دارند.
این تحقیقات نشان میدهد که استفاده زودهنگام از موبایل میتواند با کاهش تعاملات اجتماعی، افت فعالیت بدنی و کیفیت نامناسب خواب مرتبط باشد. برای مثال، در یک بررسی صورتگرفته در سال ۲۰۲۳، حدود هفده درصد از کودکان یازده و دوازده ساله دارای دستگاه الکترونیکی در اتاق خواب خود، به دلیل اعلانها از خواب بیدار میشدند. همچنین، آمارها حاکی از آن است که بیش از هشتاد درصد نوجوانان بین یازده تا هفده سال، فعالیت بدنی توصیهشده روزانه را ندارند که بخشی از آن به افزایش زمان استفاده از نمایشگرها و نشستن طولانیمدت مربوط میشود و میتواند به مشکلات جسمی و رفتاری در کودکان منجر گردد.
با این حال، برخی مطالعات علمی دیدگاههای متفاوتی را ارائه میدهند. برای نمونه، یک تحلیل جامع در سال ۲۰۲۰، رابطهای متناقض میان استفاده از تلفن همراه در نوجوانان و مشکلات سلامت روان مانند افسردگی و اضطراب نشان داد. همچنین، پژوهشی از دانشگاه استنفورد بیان میکند کودکانی که پیش از یازده سالگی تلفن همراه دریافت کردهاند، نرخ بالاتری از اختلالات خواب، مشکلات تحصیلی یا علائم افسردگی را نسبت به همسالان خود تجربه نکردهاند. با وجود این، تعداد فزایندهای از والدین برای کاهش هرگونه خطر احتمالی، ترجیح میدهند فرزندان خود را از داشتن تلفن همراه در سنین پایین منع کنند.
متخصصان تأکید دارند که سن واحد و مشخصی برای ارائه تلفن همراه به کودکان وجود ندارد و تصمیمگیری در این خصوص باید بر اساس میزان بلوغ عاطفی، مسئولیتپذیری و نیاز واقعی فرزند صورت گیرد. همچنین، مدیریت زمان استفاده از نمایشگرها بسیار حیاتی است، زیرا شواهد نشان میدهد استفاده طولانیمدت از فناوری میتواند حتی بر رفتار اجتماعی نوزادان و کودکان خردسال نیز اثرات منفی بر جای بگذارد. این امر لزوم رویکردی آگاهانه و مسئولانه از سوی والدین را بیش از پیش نمایان میسازد.
