پیام جوان: رئیس شورای عالی قضایی عراق از «تعهد صریح» چهار گروه مسلح این کشور به اجرای اصل انحصار سلاح در دست دولت خبر داده است. این گروهها که از سوی جمهوری اسلامی ایران حمایت میشوند، شامل «عصائب اهلالحق»، «کتائب امام علی»، «کتائب سیدالشهدا» و «کتائب انصارالله الاوفیاء» معرفی شدهاند. فائق زیدان، رئیس شورای عالی قضایی، این اظهارات را در مصاحبه با شبکه «روداو» اقلیم کردستان بیان کرد. همزمان، سعد السعدی، عضو دفتر سیاسی جنبش «صادقون» (بازوی سیاسی عصائب اهلالحق)، نیز با تأکید بر این موضوع، آن را برآمده از رهنمودهای مرجعیت دینی عراق دانست.
این تحولات در حالی رخ میدهد که ایالات متحده آمریکا برای دور کردن گروههای مسلح تحت حمایت تهران از ترکیب دولت جدید عراق و خلعسلاح آنها فشار میآورد. مارک ساوایا، نماینده ویژه رئیسجمهور آمریکا در امور عراق، صراحتاً اعلام کرده است که واشینگتن «هیچ جایگاهی برای گروههای مسلح خارج از حکومت در عراق قائل نیست». وی هدف اصلی مأموریت خود را «حمایت از حاکمیت کامل عراق، تقویت نیروهای امنیتی تحت فرمان دولت مرکزی و کاهش نفوذ گروههای مسلح، بهویژه شبهنظامیان نزدیک به ایران» عنوان کرده است.
در واکنش به این فشارها، هادی العامری، دبیرکل سازمان بدر عراق، تأکید کرده است که «خلعسلاح نباید تصمیمی خارجی باشد» و باید از سوی دولت و ملت عراق اتخاذ شود. وی با این حال، به باور خود به تأکید مرجعیت دینی بر انحصار سلاح در دست دولت اشاره کرد، اما شرط این امر را پایان مأموریت ائتلاف بینالمللی دانست. این موضعگیری در حالی است که پیشتر گروه «کتائب حزبالله عراق» اعلام کرده بود تا زمان خروج نیروهای خارجی، درباره انحصار سلاح با دولت مذاکره نخواهد کرد. این بحثها در شرایطی مطرح میشود که برخی از همین گروههای مسلح نزدیک به ایران، در انتخابات پارلمانی اخیر عراق به دستاوردهای مهمی دست یافته و به فراکسیون «چارچوب هماهنگی» پیوستهاند.
دولت عراق نیز در دورههای گذشته و کنونی، بر اهمیت بسط سیطره بر تمام خاک کشور و منحصر کردن سلاح در دست نهادهای حکومتی تأکید داشته است؛ محمد شیاع السودانی، نخستوزیر کنونی، نیز بارها از اهمیت مقابله با «سلاح غیرمنضبط» سخن گفته است. در همین راستا، ایالات متحده با هدف کاهش نفوذ ایران در بغداد، فشارهای سیاسی و اقتصادی خود را در ماههای اخیر افزایش داده و در اکتبر گذشته شماری از بانکداران و شرکتهای عراقی مرتبط با سپاه پاسداران و کتائب حزبالله را تحریم کرده است. واشینگتن همچنین هشدار داده که عراق نباید به کانالی برای دور زدن تحریمها و فروش نفت ایران تبدیل شود و در مقابل، حضور اقتصادی خود را از طریق قراردادهایی در نفت، فناوری و مراقبتهای بهداشتی در عراق تقویت کرده است.
