بحران فراگیر آب در ایران؛ هشدار پزشکیان و تشدید اختلافات استانی

پیام جوان: مسعود پزشکیان، وضعیت آب در کشور را «بحرانی» توصیف کرده و هشدار داده است که تقریباً تمامی استان‌ها بدون استثنا با مشکل آب مواجه‌اند. مسعود پزشکیان در جریان ارائه لایحه بودجه ۱۴۰۵ به مجلس شورای اسلامی، شدت این بحران را تا حدی دانست که منجر به «اختلاف و دعوا» میان استان‌ها بر سر منابع آبی شده است. وی به مواردی چون اختلافات میان اصفهان، چهارمحال‌وبختیاری، کهگیلویه‌وبویراحمد، خوزستان و یزد اشاره کرد.

به گزارش خبرگزاری ایرنا، رئیس‌جمهور تصریح کرد که تمامی قوانین تدوین شده از ابتدای انقلاب برای کنترل و بهینه‌سازی مصرف آب، بر اساس آمار، وضعیت حوزه آب را بدتر کرده و نتوانسته‌اند مشکل را حل کنند. ایران سال‌هاست با خشکسالی شدید دست‌وپنجه نرم می‌کند، اما عواملی چون هدر رفتن آب، استخراج بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی، ضعف‌های ساختاری مدیریتی، و گسترش کشاورزی، این بحران را تشدید کرده‌اند. علاوه بر این، دانشمندان گروه «نسبت‌دهی آب‌وهوای جهان» اعلام کرده‌اند که تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت‌های انسانی، خطر خشکسالی در کشورهایی نظیر ایران را بیش از ۱۰ برابر افزایش داده است.

پزشکیان با اشاره به «تلاش‌های» دولت خود برای مقابله با بحران آب، تأکید کرد که توسعه جمعیتی در تهران، کرج و اطراف آن، از نظر منابع، دیگر امکان‌پذیر نیست. وی نگرانی شدید دولت در تابستان سال جاری مبنی بر کمبود آب تهران در صورت عدم انتقال آب از طالقان را یادآور شد و به انتقال آب با «فشار فراوان و صرف هزینه‌های بسیار» اشاره کرد. رئیس‌جمهور همچنین از کسانی که مدعی راه‌حل برای بحران آب هستند، خواست تا به دولت یاری رسانند. با وجود ۴۰۰ میلیارد متر مکعب بارندگی در سال جاری، گزارش وزارت نیرو نشان می‌دهد که میزان ورودی آب به سدها تا پایان آذرماه، ۱۹ درصد کمتر از سال گذشته بوده و تنها ۳۴ درصد مخازن سدها پر شده است. وضعیت سدهای تهران، از جمله امیرکبیر، لار، طالقان و لتیان نیز نگران‌کننده و به مراتب کمتر از سال قبل است، اگرچه استان هرمزگان بهبود قابل توجهی را تجربه کرده است.

آخرین آمارها حاکی از آن است که بخش کشاورزی در ایران بیش از ۹۰ درصد منابع آب کشور را مصرف می‌کند. محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، نیز روز سه‌شنبه به همین موضوع اشاره کرده و مصرف عمده آب، به‌ویژه در کشاورزی، را «به شکل فله‌ای» دانست. با این حال، غلامرضا نوری قزلجه، وزیر کشاورزی، این دیدگاه را رد کرده و بر این باور است که بحران آب را نباید صرفاً به بخش کشاورزی نسبت داد. وی تغییرات اقلیمی، کاهش و بی‌نظمی بارش‌ها، و افزایش مصرف در بخش‌های مختلف را از عوامل اصلی شکل‌گیری این بحران برشمرد.