پیام جوان: مقامات ارشد اتحادیه اروپا در آستانه اتخاذ تصمیمی بیسابقه قرار دارند که میتواند مسیر تامین مالی اوکراین را برای ادامه مقابله با تهاجم روسیه تغییر دهد. این طرح شامل استفاده از داراییهای مسدودشده بانک مرکزی روسیه است که عمدتاً در بلژیک نگهداری میشوند. این اقدام از سوی برخی رهبران اروپایی به عنوان آزمونی حیاتی برای “قدرت” و اراده اروپا توصیف شده و انتخابی میان “پول امروز یا خون فردا” قلمداد میگردد. اتحادیه اروپا پیشتر در ۲۲ آذرماه، با استناد به یک “بند اضطراری” حقوقی، بیش از ۲۱۰ میلیارد یورو از داراییهای بانک مرکزی روسیه را به طور نامحدود مسدود کرده بود.
رهبران اتحادیه اروپا در نشست حساس خود که در ۲۷ آذرماه برگزار میشود، درباره چگونگی وامدهی میلیاردها یورو به کییف از محل این داراییها تصمیم خواهند گرفت تا ماشین جنگی اوکراین را سرپا نگه دارند. اتحادیه اروپا جنگ روسیه را تهدیدی مستقیم برای امنیت خود میداند و مصمم است تا اوکراین را از نظر مالی تجهیز کند. کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، بر لزوم “قدرتمند نشان دادن” اروپا تاکید کرده و دونالد توسک، نخستوزیر لهستان، با قاطعیت اظهار داشته که “انتخاب سادهای پیش رو داریم: یا پول امروز یا خون فردا، و من فقط درباره اوکراین صحبت نمیکنم، بلکه درباره اروپا صحبت میکنم.” حضور ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، به صورت حضوری در این اجلاس، فوریت وضعیت را از دیدگاه کییف برجسته میسازد.
با وجود حمایت گسترده، این طرح با چالشها و نگرانیهای جدی، به ویژه از سوی بلژیک، مواجه است. بلژیک که حدود ۱۸۵ میلیارد یورو از داراییهای مسدودشده روسیه را در خود جای داده است، عمیقاً نگران ریسکهای قانونی و مالی این اقدام است و خواستار تضمینهایی برای تقسیم مسئولیت در صورت شکایت احتمالی روسیه است. بانک مرکزی روسیه نیز این برنامه را غیرقانونی دانسته و اعلام کرده که حق خود را برای پیگیری حقوقی و مطالبه خسارت محفوظ میدارد. این نگرانیها در حالی مطرح میشود که گزارشها حاکی از آن است که بدون کمک مالی اتحادیه اروپا، اوکراین در سهماهه دوم سال آینده ممکن است به دلیل ضعف مالی، جنگ را به روسیه واگذار کند، امری که تهدید تجاوز روسیه به مرزهای اروپا را نزدیکتر خواهد کرد.
دیپلماتها در بروکسل اذعان دارند که استفاده از داراییهای مسدودشده روسیه، عملاً “تنها گزینه موجود” برای تامین مالی در مقیاس مورد نیاز اوکراین است، زیرا سایر طرحها مانند استقراض اتحادیه اروپا یا کمکهای انفرادی کشورها با موانع قانونی، مالی یا سیاسی (مانند وتوی مجارستان) روبرو هستند. بنابراین، موفقیت این طرح به متقاعد کردن بلژیک و ارائه تضمینهای کافی به این کشور در مورد تقسیم ریسکهای حقوقی بستگی دارد. این اجلاس به عنوان نمادی از عزم و وحدت اروپا پس از انتقادات اخیر بینالمللی، از اهمیت ویژهای برخوردار است و رهبران اروپایی مصمم به دستیابی به راهحلی پایدار برای حمایت از اوکراین هستند.
